Etik İlkeler ve Yayın Politikası

Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisinde uygulanan yayım süreçleri, bilginin tarafsız ve saygın bir şekilde gelişimine ve dağıtımına temel teşkil etmektedir. 
Hakemli çalışmalar bilimsel yöntemi somutlaştıran ve destekleyen çalışmalardır. Bu noktada sürecin bütün paydaşlarının (yazarlar, okuyucular ve araştırmacılar, yayıncı, hakemler ve editörler) etik ilkelere yönelik standartlara uyması önem taşımaktadır. Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi dergisinin yayın etiği kapsamında tüm etik sorumlulukları taşıması beklenmektedir.

Yazar(lar)ın Etik Uygunluk bağlamında aşağıdaki soruları cevaplamaları beklenmektedir.
Başkalarının sahiplik iddiasında bulunabileceği yayımlanmamış araçlar, prosedürler ya da verileri kullandıysanız, kullanım izni aldınız mı?
Makalenizde yararlandığınız ya da alıntı yaptığınız yayımlanmış çalışmalara uygun biçimde atıf yaptınız mı/alıntı gösterdiniz mi?
Çalışmanızda veri toplama/uygulama vb. için yasal izinleri aldınız mı?
Veri topladığınız kişilerin "bilgilendirilmiş onayı"nı aldığınız ya da gerekli açıklamaları yaptığınıza ilişkin editörden gelebilecek sorulara cevap verebilecek misiniz?
Katılımcıların, deneklerin, üçüncü tarafların ya da herhangi bir şekilde veri elde ettiğiniz kişilerin sağladığı bilgilerin gizliliğini sağlamak ve onların zarar görmesini engellemek için yeterli önlem aldınız mı?
Birden fazla yazar varsa, yazarların tamamı içeriği okudu ve bu içerik üzerinde mutabık kaldı mı?
Birden fazla yazar varsa, yazarların tamamı yazar adlarının sırası hakkında mutabık kaldı mı?
Telif hakları olan materyal kullandıysanız, bu materyalleri kullanmak için izin aldınız mı?

Editörlerin Sorumlulukları
Editörler, Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi dergisinde yayımlanan her yayından sorumludur. Bu sorumluluk bağlamında editörler;
Editörler tüm okuyucu, araştırmacı ve uygulayıcıların ihtiyaç duydukları bilgi, beceri ve deneyim beklentilerini dikkate alarak karar vermelidir. Yayınlanan çalışmaların okuyucu, araştırmacı, uygulayıcı ve bilimsel alanyazına katkı sağlamasına ve özgün nitelikte olmasına dikkat etmelidir. Ayrıca editörler okuyucu, araştırmacı ve uygulayıcılardan gelen geri bildirimleri dikkate almak, açıklayıcı ve bilgilendirici geri bildirim vermekle yükümlüdür.
Editörler, çalışmaların önemi, özgün değeri, geçerliliği, anlatımın açıklığı ve derginin amaç ve hedeflerine dayanarak olumlu ya da olumsuz karar vermelidir.
Yayın kapsamına uygun olan çalışmaların ciddi problemi olmadığı sürece ön değerlendirme aşamasına almalıdır.
Editörler, çalışma ile ilgili ciddi bir sorun olmadıkça, olumlu yöndeki hakem önerilerini göz ardı etmemelidir.
Kör Hakemlik ve Değerlendirme Süreci mutlaka yayımlanmalı ve editörler tanımlanan süreçlerde yaşanabilecek sapmaların önüne geçmelidir.
Editörler yazarlar tarafından kendilerinden beklenecek her konuyu ayrıntılı olarak içeren bir Yazar Rehberi yayınlamalıdır. Bu rehberler belirli zaman aralıklarında güncellenmelidir.
Yazarlara açıklayıcı ve bilgilendirici şekilde bildirim ve dönüş sağlanmalıdır.
Hakemleri çalışmanın konusuna uygun olarak belirlemelidir.
Hakemlerin değerlendirme aşamasında ihtiyaç duyacakları bilgi ve rehberleri sağlamakla yükümlüdür.
Yazarlar ve hakemler ve diğer editörler arasından çıkar çatışması olup olmadığını gözetmek durumundadır.
Körleme hakemlik bağlamında hakemlerin kimlik bilgilerini gizli tutmalıdır.
Hakemleri tarafsız, bilimsel ve nesnel bir dille çalışmayı değerlendirmeleri için teşvik etmelidir.
Hakemleri zamanında dönüş ve performans gibi ölçütlerle değerlendirmelidir.
Hakem havuzunun dinamik şekilde güncellenmesi konusunda gerekli adımları atmalıdır.
Nezaketsiz ve bilimsel olmayan değerlendirmeleri engellemelidir.
Hakem havuzunun geniş bir yelpazeden oluşması için adımlar atmalıdır.

Yazarların Sorumlulukları
Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi dergisine aday makale gönderen yazar(lar)ın aşağıdaki etik sorumluluklara uyması beklenmektedir:
Yazar(lar)ın gönderdikleri çalışmaların özgün olması beklenmektedir. Yazar(lar)ın başka çalışmalardan yararlanmaları veya başka çalışmaları kullanmaları durumunda eksiksiz ve doğru bir biçimde atıfta bulunmaları ve/veya alıntı yapmaları gerekmektedir.
Çalışmanın oluşturulmasında içeriğe entelektüel açıdan katkı sağlamayan kişiler, yazar olarak belirtilmemelidir.
Yayımlanmak üzere gönderilen tüm çalışmaların varsa çıkar çatışması teşkil edebilecek durumları ve ilişkileri açıklanmalıdır.
Yazar(lar)dan değerlendirme süreçleri çerçevesinde makalelerine ilişkin ham veri talep edilebilir, böyle bir durumda yazar(lar) beklenen veri ve bilgileri editörler kuruluna sunmaya hazır olmalıdır.
Yazar(lar) kullanılan verilerin kullanım haklarına, araştırma/analizler ile ilgili gerekli izinlere sahip olduklarını veya deney yapılan deneklerin rızasının alındığını gösteren belgeye sahip olmalıdır.
Yazar(lar)ın yayınlanmış, erken görünüm veya değerlendirme aşamasındaki çalışmasıyla ilgili bir yanlış ya da hatayı fark etmesi durumunda dergi editörünü veya yayıncıyı bilgilendirme, düzeltme veya geri çekme işlemlerinde editörle işbirliği yapma yükümlülüğü bulunmaktadır.

Hakem Sorumlulukları
Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi dergisinden kendisine hakemlik daveti gönderilen hakemlerin aşağıdaki etik sorumluluklara uyması beklenmektedir:
Öncelikle hakemler sadece uzmanlık alanı ile ilgili çalışma değerlendirmeyi kabul etmelidir.
Yazar(lar)ın kimlik bilgilerine ulaşmamaları gerekmektedir. Yazar(lar)ın kimlik bilgilerine ulaşmaları ya da tahmin etmeleri durumunda değerlendirme sürecini sonlandırmalıdır.
Tarafsızlık ve gizlilik içerisinde değerlendirme yapmalıdır.
Değerlendirme sürecinde çıkar çatışması ile karşı karşıya olduğunu düşünürse, çalışmayı incelemeyi reddederek, dergi editörünü bilgilendirmelidir.
İnceledikleri çalışmaları sadece çalışma yayımlandıktan sonra kullanabilir. Reddedilen bir çalışmaya ilişkin hiçbir bilgi paylaşımı yapılmamalıdır.
Kaynak gösterilmemiş ilişkili çalışmaları belirtmelidir.
Değerlendirmeyi nesnel bir şekilde sadece çalışmanın içeriği ile ilgili olarak yapmalıdır. Milliyet, cinsiyet, dini inançlar, siyasal inançlar ve ticari kaygıların değerlendirmeye etki etmesine izin vermemelidir.
Değerlendirmeyi yapıcı ve nazik bir dille yapmalıdır. İftira ve hakaret içeren aşağılayıcı kişisel yorumlar yapmamalıdır.
Değerlendirmeyi kabul ettikleri çalışmayı zamanında ve yukarıdaki etik sorumluluklarda gerçekleştirmelidir.

Etik görev ve sorumluluklar oluşturulurken açık erişim olarak Committee on Publication Ethics (COPE) tarafından yayınlanan "COPE Code of Conduct and Best Practice Guidelines for Journal Editors" ve "COPE Best Practice Guidelines for Journal Editors" rehberler dikkate alınarak hazırlanmıştır.

Bilimsel Bilginin Doğruluğunun Güvence Altına Alınması

Araştırma Sonuçlarının Raporlanmasında Etik: Bilimsel yöntemin temelinde gözlemlerin tekrarlanabilirliği ve doğrulanabilirliği yer alır. Görsel materyallerin üzerinde oynanması dahil olmak üzere, belirli bir sonucun elde edilmesi ya da hipotezlerin desteklenebilmesi için veriler uydurulamaz ve değiştirilemez. Daha arzulanan ve ikna edici bir sonuç elde etmek amacıyla verilerin ya da bulguların bir kısmı göz ardı edilemez.
Yazımda istem dışı bir hata olması halinde, yazar bu hatayı makale yayımlandıktan sonra fark ettiğinde okuyucu kitlesine bu hatayı duyurmak zorundadır. Bunun için hatayı öncelikle editöre ve yayıncıya bildirerek düzeltmenin yayımlanmasını sağlar. Her bir düzeltmenin web ortamında yayımlanması ve okuyucular için erişilebilir olması gerekir.
Verilerin Saklanması ve Paylaşılması: Araştırma raporunun doğruluğuna ilişkin kuşkular oluştuğunda, yazar verileri editöre sunmak zorundadır. Yazarın verileri sunmaması durumunda, makale daha sonra bir değerlendirme yapılmamak üzere reddedilir. Araştırmacı verileri, uygulama prosedürlerini ve diğer materyalleri araştırmanın yayımlandığı tarihten itibaren en az 5 (beş) yıl saklamak zorundadır. Makale yayımlandıktan sonra, diğer [nitelikli] araştırmacıların araştırma verilerini talep etmeleri halinde verileri paylaşması gerekir. Ancak verileri diğer araştırmacılarla paylaşmadan önce, deneklerin/katılımcıların kimliklerinin belirlenmesi ile ilişkilendirilebilecek tüm kodlar ve verilerin silinmesi gerekir. Eğer araştırma bir kurum tarafından finanse edilmişse, bu kurumun haklarının korunması ve uygun biçimde atıf yapılması için gerekli önlemler alınmalıdır. Verileri paylaşmak isteyen araştırmacı ile verilerin sahibi olan araştırmacı arasında; verilerin kullanım amacı, kullanım kapsamı, koşulları ve sınırlılıkları, üçüncü kişilerle paylaşım sınırları ve koşulları gibi hususları içeren yazılı bir anlaşma metni imzalanması ve kayıt altına alınması gerekir.

Verilerin Tekrar ya da Parçalara Ayrılarak Yayımlanması: Verilerin tekrar yayımlanması, aynı verilerden elde edilen bulguların ilk defa yayımlanıyormuş gibi ikinci bir dergide ya da başka bir kaynakta yayımlanmasıdır. Tekrar yayımlama aynı zamanda telif hakları ile ilgili yasal düzenlemelerin ihlali sonucunu doğurur. Çünkü yazar, aynı eser için birden fazla kuruma telif hakkı veremez. Daha önce yayımlanmış bir çalışmanın tamamı ya da kaynak göstererek alıntı yapılabilecek miktarı geçen bir kısmı, ikinci kez ve başka bir kaynakta yayımlanamaz. Daha önce yayımlanmış bir makale ile aynı içerikte ya da önemli ölçüde benzer bir eser yayın için değerlendirilmek üzere sunulamaz. Bildiri olarak sunulmuş, ancak yayımlanmamış makaleler, bildiri olarak sunulduğu dipnotla belirtilerek bir dergide değerlendirilmek üzere sunulabilir. Ancak yayımlanmış bildiriler dergilerde yayımlanmak üzere değerlendirmeye sunulamaz.

Aşırma/İntihal ve Kendinden-Aşırma: Yazarlar başkalarına ait bilgi ve düşünceleri kendi düşünceleri olarak yazamazlar. Aynı şekilde, kendilerinin daha önceden yayımlanmış çalışmalarını ya da bu çalışmalardan bir kısmını, atıfta bulunmadan ya da alıntı olarak göstermeden yayımlayamazlar.
Yazarlık: Yazarlık bir çalışmaya önemli ölçüde bir katkı sağlamak ve yayımlanan çalışma için sorumluluğu kabul etmek ile kazanılan bir haktır. Önemli ölçüde katkı sağlamak; problemin ya da hipotezin formüle edilmesi, deneysel desenin ya da uygulama prosedürlerinin yapılandırılması, istatistiksel analizlerin yapılması, sonuçların yorumlanması, çalışmanın bir kısmının yazımı anlamına gelir. Önemli ölçüde katkı sağlayanlar yazar olarak listelenir. Ancak, yazar olarak listelenemeyecek düzeyde diğer katkıları sağlayanların adının ve katkılarının dipnotlarla belirtilmesi gerekir. Yazarlık hakkı sağlamayan, ancak belirtilmesi gereken diğer katkılar; veri toplama aracının oluşturulmasında destek sağlamak, veri analizi teknikleri konusunda önerilerde bulunmak, veri toplamak ya da veri girişi yapmak, katılımcıların bulunmasını sağlamak, rutin gözlemler yapmak gibi iş ve işlemleri içerir. 
Yazarların adının listelenmesinde genel olarak her bir yazarın katkısı dikkate alınarak, en çok katkı sağlayan yazardan başlayarak yazar adları sıralanır. Yazarların katkılarının eşit olması halinde, bu husus açıkça belirtilerek alfabetik olarak sıralama yapılabilir. Kurumsal ya da mesleki unvan ve statüler yazarların adının sıralanmasında dikkate alınmaz.

Fikri Ürün Haklarının Korunması
Fikir ve Sanat Eserlerinin Korunmasına İlişkin 5846 sayılı Kanunun (ve bu Kanunu değiştiren 4630 sayılı Kanun) 35. maddesine göre alıntı ve atıf yapılmalıdır. 4630 sayılı Kanuna göre alıntı veya atıf yapılmasının yasal çerçevesi şu şekilde tanımlanmıştır:
"Madde 35 - Bir eserden aşağıdaki hallerde iktibas yapılması caizdir:
Alenileşmiş bir eserin bazı cümle ve fıkralarının müstakil bir ilim ve edebiyat eserine alınması;
Yayımlanmış bir bestenin en çok tema, motif, pasaj ve fikir nevinden parçalarının müstakil bir musiki eserine alınması;
Alenileşmiş güzel sanat eserlerinin ve yayımlanmış diğer eserlerin, maksadın haklı göstereceği bir nispet dahilinde ve münderecatını aydınlatmak maksadıyla bir ilim eserine konulması;
Alenileşmiş güzel sanat eserlerinin ilmi konferans veya derslerde, konuyu aydınlatmak için projeksiyon ve buna benzer vasıtalarla gösterilmesi.
İktibasın belli olacak şekilde yapılması lazımdır. İlim eserlerinde, iktibas hususunda kullanılan eserin ve eser sahibinin adından başka bu kısmın alındığı yer belirtilir." 
Bu maddede belirtilen alıntı ve atıf sınırlarının dışına çıkılması, bu maddenin ihlali suç teşkil edip, bu suçun işlenmesi halinde uygulanacak cezalar yine 4630 sayılı Kanunun 71. maddesi ile düzenlenmiştir:
"Madde 71 -(Değişik madde: 01/11/1983 -2936/11. madde.; Değişik madde: 23/01/2008-5728 S.K./138. madde) Bu Kanunda koruma altına alınan fikir ve sanat eserleriyle ilgili manevi, mali veya bağlantılı hakları ihlal ederek:
Bir eseri, icrayı, fonogramı veya yapımı hak sahibi kişilerin yazılı izni olmaksızın işleyen, temsil eden, çoğaltan, değiştiren, dağıtan, her türlü işaret, ses veya görüntü nakline yarayan araçlarla umuma ileten, yayımlayan ya da hukuka aykırı olarak işlenen veya çoğaltılan eserleri satışa arz eden, satan, kiralamak veya ödünç vermek suretiyle ya da sair şekilde yayan, ticari amaçla satın alan, ithal veya ihraç eden, kişisel kullanım amacı dışında elinde bulunduran ya da depolayan kişi hakkında bir yıldan beş yıla kadar hapis veya adli para cezasına hükmolunur.
Başkasına ait esere, kendi eseri olarak ad koyan kişi altı aydan iki yıla kadar hapis veya adli para cezasıyla cezalandırılır. Bu fiilin dağıtmak veya yayımlamak suretiyle işlenmesi halinde, hapis cezasının üst sınırı beş yıl olup, adli para cezasına hükmolunamaz.
Bir eserden kaynak göstermeksizin iktibasta bulunan kişi altı aydan iki yıla kadar hapis veya adli para cezasıyla cezalandırılır.
Hak sahibi kişilerin izni olmaksızın, alenileşmemiş bir eserin muhtevası hakkında kamuya açıklamada bulunan kişi, altı aya kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
Bir eserle ilgili olarak yetersiz, yanlış veya aldatıcı mahiyette kaynak gösteren kişi, altı aya kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
Bir eseri, icrayı, fonogramı veya yapımı, tanınmış bir başkasının adını kullanarak çoğaltan, dağıtan, yayan veya yayımlayan kişi, üç aydan bir yıla kadar hapis veya adli para cezasıyla cezalandırılır. Bu Kanunun ek 4'üncü maddesinin birinci fıkrasında bahsi geçen fiilleri yetkisiz olarak işleyenler ile bu Kanunda tanınmış hakları ihlal etmeye devam eden bilgi içerik sağlayıcılar hakkında, fiilleri daha ağır cezayı gerektiren bir suç oluşturmadığı takdirde, üç aydan iki yıla kadar hapis cezasına hükmolunur.
Hukuka aykırı olarak üretilmiş, işlenmiş, çoğaltılmış, dağıtılmış veya yayımlanmış bir eseri, icrayı, fonogramı veya yapımı satışa arz eden, satan veya satın alan kişi, kovuşturma evresinden önce bunları kimden temin ettiğini bildirerek yakalanmalarını sağladığı takdirde, hakkında verilecek cezadan indirim yapılabileceği gibi ceza vermekten de vazgeçilebilir."

Etik Olmayan Bir Durumla Karşılaşırsanız
Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi'nde etik https://www.indirimkuponu.me/olmayan bir davranış veya içerikle karşılaşırsanız lütfen efdyyu@hotmail.com veya ramazansak@yyu.edu.tr adresine ivedilikle e-posta yoluyla bildiriniz.